Cấu trúc đô thị TP.HCM có thể chủ yếu bao gồm khu lõi trung tâm thành phố, khu ngoại vi và ngọai thành. Khu lõi trung tâm thành phố là khu trung tâm hiện hữu, trung tâm lịch sử bao gồm Q 1và Q 3 trung tâm tài chính – ngân hàng (số 2 trên Hình 1) và các khu vực mở rộng như là Phú Mỹ Hưng, kề cận với trung tâm hiện hữu (số 5) và Thủ Thiêm (trung tâm thương mại – dịch vụ) hiện đang quy hoạch và xây dựng. Trong tương lai có thể bao gồm cả Chợ Lớn, một phần Quận Bình Thạnh và Q 4, để hình thành cụm trung tâm lớn hơn.
Có thể nói phương án tốt nhất là xây dựng các trung tâm khu vực của thành phố trước tiên là tại nút giao thông quan trọng dọc theo bốn hướng này trên cơ sở tạo thị của các khu công nghiệp có liên quan . Do vậy, bốn trung tâm đô thị khu vực có thể sẽ như sau:
- Hướng Đông là Khu đô thị công nghiệp công nghệ cao Quận 9 ( số 3), đầu mối giao thông bao gồm: đường vành đai 2, đường vành đai 3, xa lộ Hà Nội, tuyến UMRT1.
- Hướng Nam là Khu đô thị Cảng Hiệp Phước Nhà Bè (số 6), đầu mối giao thông bao gồm quốc lộ 51, đường vành đai 3 (diện tích khoảng 1.354ha), UMRT4.
- Hướng Tây – Bắc là khu đô thị vệ tinh Tây bắc Củ Chi ( số 1), đầu mối giao thông quốc lộ 22, đường vành đai 2, đường vành đai 3 , tuyến UMRT2 (diện tích 9000ha)
- Hướng Tây – Tây Nam là khu đô thị Tân Tạo – Tân Kiên , Bình Chánh (số 4) , đầu mối giao thông quốc lộ 1A, đường vành đai 2, đường vành đai 3, Tuyến UMRT3.
Ba trung tâm cấp khu vực là các đô thị công nghệ cao Q9, cảng Hiệp Phước, Tân Tạo- Tân Kiên , có vị trí tọa lạc cách trung tâm thành phố khoảng 10km, tại đây các chức năng thương mại dịch vụ cao cấp sẽ được phát triển . Thêm vào đó mỗi trung tâm cấp khu vực sẽ sẽ phục vụ cho khu vực có phạm vi bán kính 5-10km xung quanh. Các khu trung tâm đô thị khu vực nêu trên ,cần có sự tính toán cân bằng về nhà ở, việc làm và công trình công cộng để tránh giao thông con lắc.
Khu đô thị vệ tinh Tây Bắc Củ Chi,cách trung tâm thành phố khoảng 50km, đảm nhận đầy đủ các chức năng đô thị như khu ở, kinh doanh, thương mại, nghiên cứu giáo dục bậc cao và sản xuất công nghiệp. (tuy nhiên xây dựng đô thị vệ tinh theo kinh nghiệm quốc tế là cực kỳ tốn kém).
Cũng cần có thêm tiểu trung tâm (Q 12, Hóc Môn) ở khu vực phía Nam đô thị vệ tinh, vì ở nơi đây không có trung tâm cấp khu vực nào tại phía Bắc thành phố.
Các trung tâm đô thị nằm bên ngoài ranh giới hành chính TP HCM , trong vùng đô thị lớn bán kính vươn tới 50km (theo kinh nghiệm tổng kết của Ủy ban Kinh tế – Xã hội Châu Á Thái Bình Dương _ ESCAP), bao gồm các khu đô thị như Biên Hòa, Nhơn Trặch, Thủ Dầu Một, Đức Hòa, Bến Lức, và Tân An… cũng góp thêm dòng lưu chuyển con người và hàng hóa vào trung tâm hiện hữu và các trung tâm khu vực ở TP.HMC, do vậy cần kết nối giao thông liên vùng sẽ giảm quá tải vể giao thông cho TP.HCM.
Đây là cấu trúc đô thị hợp lý vì đã chuyển từ thành phố đơn tâm sang thành phố đa trung tâm.
Khi các trung tâm khu vực hình thành phân tán sẽ giảm quá tải giao thông cho khu trung tâm hiện hữu, hiện nay lượng xe ra vào hàng ngày khu vực này tập trung quá nhiều nên thường ùn tắc giao thông.
